Zakonodavna reforma
Prilikom procjene sudskog sistema utvrđeno je da procesni zakoni i način na koji se tumače i primjenjuju predstavljaju prepreku efikasnijim sudskim postupcima. Također, u kontekstu pristupanja BiH u članstvo Vijeća Evrope preuzeta je obaveza donošenja i primjene novog krivičnog zakonodavstva u skladu sa standardima Vijeća Evrope. Stoga je reforma zakonodavstva imala svoje posebno mjesto u okviru sveukupne reforme.
U januaru 2003. godine visoki predstavnik za BiH je donio „paket zakona za borbu protiv kriminala“ uključujući i Krivični zakon BiH i Zakon o krivičnom postupku BiH. U toku 2003. godine krivično zakonodavstvo u entitetima i Brčko distriktu BiH je usklađeno sa propisima usvojenim na državnom nivou.
Zakonodavna reforma u oblasti krivičnog prava imala je za cilj osiguravanje uslova za efikasniju borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala, uvođenje novih metoda u borbi protiv najsloženijih oblika kriminala, ubrzanje krivičnog postupka i zaštitu ljudskih prava i sloboda, kroz usklađivanje sa međunarodnim standardima.
Pored reforme krivičnog zakonodavstva, jedan od strateških ciljeva bio je povećanje efikasnosti u rješavanju parničnih predmeta uvođenjem modernih zakona koji su u skladu sa evropskim standardima. Novi zakoni usvojeni su sredinom 2003. godine i rezultat su zajedničkih napora Nezavisne pravosudne komisije, entitetskih ministarstva pravde i stručnjaka imenovanih u radne grupe koje su tom prilikom osnovane.
|
“Procesni zakoni koji regulišu sudske postupke primarni su faktor zbog kojeg dolazi do kašnjenja, kao i način na koji se ovi zakoni tumače. Čini se da pravosuđe više teži ka postizanju forme, a ne suštine. Obaveza da se dođe do materijalne istine čini da prvostepeni sudovi beskrajno utvrđuju dokaze, od kojih će samo mali broj doprinijeti rješavanju predmeta.” Program procjene sudskog sistema (JSAP) |
U toku najintenzivnijeg perioda donošenja zakona, od 2001. do 2004. godine, uvedeni su sljedeći zakoni:
- zakoni o parničnom postupku
- zakoni o krivičnom postupku
- krivični zakoni
- zakoni o izvršnom postupku
- zakoni o upravnom postupku
- zakoni o sudovima
- zakoni o advokatskim komorama
Od perioda donošenja niza početnih reformskih zakona, dinamika zakonodavne reforme je opala. Ipak, u međuvremenu su usvojeni značajni propisi poput Zakona o suzbijanju organizovanog i najtežih oblika privrednog kriminala u RS-u i Zakona o oduzimanju imovine stečene izvršenjem krivičnog djela RS-a, a slični zakoni su u pripremi i u FBiH. Krivični zakoni, zakoni o krivičnom, parničnom i izvršnom postupku u nekoliko navrata su mijenjani i dopunjavani, a u RS-u usvojen je novi Zakon o krivičnom postupku. Usvojeni su i zakoni o zaštiti i postupanju sa djecom i maloljetnicima u krivičnom postupku, s izuzetkom FBiH gdje je ovaj zakon još uvijek u proceduri. U RS-u je usvojen i novi Zakon o vanparničnom postupku.
Publikaciju „Desetljeće utemeljenja i rada VSTV-a BiH - Dostignuća pravosudne reforme“ možete preuzeti ovdje.